Gęstość lodu, mniejsza od gęstości wody powoduje, że lód pływa po wodzie. Inaczej bywa z lodem w drinkach. Lód to bardzo ważny składnik kształtowania klimatu w skali globu, w związku z czym zmniejszająca się pokrywa lodowa w Arktyce jest zmartwieniem naukowców, obserwujących podwyższanie się średniej temperatury powietrza przy powierzchni ziemi i oceanów. Zarówno lodowce jak i kostki lodu dodawane do drinka, tworzą się ze zgrupowań takich samych cząsteczek wody, warunkiem jest temperatura poniżej 0ºC.
Nieraz te małe zgrupowania cząsteczek wody dają się we znaki w pogodzie i komplikują nam życie. Tak jest zalegają niskie chmury rodzaju Stratus – wyglądające jak bezkształtna, szara powłoka, obejmująca całe niebo. Chmury te mogłyby nie powodować opadów, gdyby nie turbulencje (wstrząsy), które łączą kropelki chmury w większe cząstki a te stają się opadami mżawki lub śniegu ziarnistego. W zimie chmury Stratus tworzą się z napływu cieplejszego i wilgotnego powietrza nad mroźną masę powietrza. Gdy wypada z nich mżawka, kropelki zamarzają na wszystkim, co przy powierzchni ziemi ma temperaturę niższą od 0ºC tworząc gołoledź. Jeżeli kropelki wody zdążą zamarznąć w chmurze - wypada śnieg ziarnisty, który również jest bardzo śliski. Całe szczęście, że nasze służby utrzymania dróg, radzą bardzo dobrze z takimi zjawiskami. W Wielkiej Brytanii marznące opady czy śnieg są bardzo rzadkimi zjawiskami, więc dzień czy dwa dni okazjonalnego chaosu komunikacyjnego nie zmusza tamtejszych władz do inwestowania w walkę z takimi opadami.
„Niewłaściwy rodzaj śniegu” - to oficjalna odpowiedź zmieszanego szefa firmy Eurostar, przepraszającego za powszechne zamieszanie wśród setek pasażerów, związane z odwołanymi lub opóźnionymi pociągami w okresie ostatniego Bożego Narodzenia. Eurostar to przewoźnik kolejowy obsługujący połączenia dużych prędkości pomiędzy Londynem, Paryżem i Brukselą. Pociągi pokonują kanał La Manche, korzystając z Eurotunelu. Ten "niewłaściwy rodzaj śniegu" to sypki jak puder opad, który powstaje przy niskich temperaturach. A takie temperatury panowały w grudniu w Wielkiej Brytanii za sprawą napływu arktycznego powietrza. Małe drobiny śniegu wdmuchane przez wiatr w kratki wentylacyjne i filtry, topiły się gdy pociągi wjeżdżały w tunel - woda zwierała elektrykę silników, kończąc żywot nowoczesnej technologii.
Tak więc, mimo iż coraz doskonalsze prognozy synoptyków pozwalają na uniknięcie wielu problemów z zimową pogodą, w miarę postępu cywilizacyjnego pojawiają się nowe, wcześniej nieznane problemy. Aczkolwiek drinki James'a Bonda są na drugim krańcu powagi tematu, wydaje się, że zimno jest również kluczem, dzięki któremu ten super agent ratuje świat przed złem. Sprawność fizyczna i intelektualna Bonda po alkoholu jest odmienna niż u przeciętnych ludzi - być może to efekt schładzania napojów poprzez wstrząsanie. Kiedy pijemy wodę albo się kąpiemy nie czujemy, aby woda była kanciasta lub korpuskularna, tak więc w kształcie kryształków lodu uniesionych podczas wstrząsania musi się kryć coś jeszcze.
26.01.2017
Barbara Jakubowska
Autorka bloga „Pogoda z Bajką” jest naukowcem, meteorologiem Centralnego Biura Prognoz Meteorologicznych Zespołu w Białymstoku. Często możemy ją usłyszeć w Polskim Radiu Białystok. Ma także profil na Facebooku, gdzie opisuje zjawiska pogodowe.